Artykuł Czytelnika: Sołtysia Góra – nowe ścieżki, nowe spojrzenie

Pełny opis projektu:
Rewitalizacja i uporządkowanie istniejących ścieżek na Sołtysiej Górze Na terenie Sołtysiej Góry znajduje się około 2,5 km istniejących ścieżek leśnych i parkowych, z których część pochodzi jeszcze z czasów przedwojennych – stanowią one pozostałości dawnych założeń parkowych i uzdrowiskowych związanych z historycznym rozwojem dzielnicy Cieplice. Obecnie wiele z tych tras jest częściowo zarośniętych, miejscami nieprzejezdnych lub trudnych do przejścia, co znacząco ogranicza ich potencjał turystyczny, edukacyjny i rekreacyjny. W ramach projektu przewiduje się: kompleksowe uporządkowanie istniejącej siatki ścieżek, w tym odkrzaczenie, wyrównanie i oczyszczenie nawierzchni, przywrócenie ciągłości dawnych tras, tam gdzie jest to możliwe (na podstawie analizy terenowej i archiwalnych map), przygotowanie ścieżek do oznakowania i włączenia ich w planowane trasy tematyczne, w tym rowerowe, edukacyjne i dostępne. Doprowadzenie ścieżek do odpowiedniego stanu technicznego jest warunkiem koniecznym do bezpiecznego wytyczenia: trasy dostępnej dla osób na wózkach i rodzin z dziećmi, ścieżki historycznej i botanicznej, tras rowerowych o zróżnicowanym poziomie trudności, gry terenowej i punktów widokowych. Oczyszczenie i zabezpieczenie tych tras przywróci dawny charakter spacerowo-rekreacyjny Sołtysiej Góry i pozwoli mieszkańcom oraz turystom w pełni korzystać z jej walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Montaż ukośnych drewnianych przepustów wodnych z kamiennym obsypem Projekt zakłada wykonanie poprzecznych, ukośnych odpływów wodnych na drodze gruntowej prowadzącej przez teren leśny, celem zabezpieczenia jej przed wypłukiwaniem przez wody opadowe. Rozwiązanie oparte będzie na sprawdzonym wzorcu stosowanym w Karkonoskim Parku Narodowym – drewniane odpływy ułożone pod kątem do osi drogi, co umożliwia skuteczne odprowadzenie wody na boki, bez szkody dla drogi i przyrody. Materiały użyte będą naturalne, a prace przeprowadzone z poszanowaniem istniejącej roślinności i ukształtowania terenu. Efekty projektu: Redukcja zjawiska erozji wodnej na drodze, Zmniejszenie kosztów napraw nawierzchni, Poprawa warunków bezpieczeństwa i dostępności, Naturalne retencjonowanie wody w glebie przy drodze. Tablica panoramiczna z opisem otaczających pasm górskich W ramach projektu przewiduje się wykonanie trwałej tablicy informacyjnej w technice linorytu w metalu (analogicznej jak na platformie widokowej „Grzybek” na Wzgórzu Krzywoustego), przedstawiającej panoramę Kotliny Jeleniogórskiej z zaznaczeniem wszystkich okalających ją pasm górskich. Celem tego elementu jest wzbogacenie funkcji edukacyjno-krajoznawczej wieży oraz umożliwienie odwiedzającym identyfikacji widocznych szczytów i kierunków. Idealnym miejscem dla takiej tablicy wydaje się być dolny taras widokowy, który posiada równomierny dostęp do czterech stron świata. Umożliwiłoby to montaż równomiernej, czterostronnej tablicy bez konieczności asymetrycznego projektowania, co byłoby niezbędne na górnym tarasie ze względu na obecność klatki schodowej zasłaniającej część widoku. Z drugiej strony, dolny taras aktualnie nie zapewnia dobrej widoczności – przesłaniają go rozrośnięte drzewa. Przed ostatecznym wyborem lokalizacji niezbędna będzie weryfikacja możliwości odsłonięcia widoku przez odpowiednie przycięcie zieleni (z zachowaniem wymogów ochrony przyrody), bądź decyzja o umiejscowieniu tablicy na górnym tarasie, nawet kosztem mniej regularnego kształtu. Sieć ścieżek - historyczna ok. 600 m, botaniczna ok. 600 m, trasa o niskim stopniu trudności oraz przyjazna osobom starszym i rodzinom z dziećmi • Ścieżka historyczna (ok. 600 m) W ramach projektu zostanie wykonana ścieżka historyczna na Sołtysiej Górze, o długości około 600 metrów. Trasa przebiegać będzie pomiędzy wejściami od ulic Leśnej, Spacerowej i Kasprzaka, prowadząc przez teren o dużej wartości krajobrazowej i kulturowej. Na trasie przewiduje się umieszczenie 10–12 punktów przystankowych z tablicami informacyjnymi, przedstawiającymi historię i znaczenie tego miejsca. Treści zostaną opracowane w ramach projektu i będą dostosowane do różnych grup odbiorców. Przy każdym przystanku znajdą się oznaczenia w formie trwałych słupków z numeracją i piktogramami. Na całej długości ścieżki przewidziane są ławki i miejsca odpoczynku – ich dokładne lokalizacje zostaną określone na etapie opracowywania projektu budowlanego. Celem ścieżki jest upowszechnienie wiedzy o historii Sołtysiej Góry i jej otoczenia, integracja walorów edukacyjnych z krajobrazowymi oraz stworzenie atrakcyjnej, ogólnodostępnej trasy spacerowej dla mieszkańców i turystów. • Ścieżka botaniczna (ok. 600 m) W ramach projektu zostanie wykonana ścieżka botaniczna o długości około 600 metrów, przebiegająca przez najbardziej zróżnicowane przyrodniczo fragmenty Sołtysiej Góry, z wykorzystaniem istniejących ścieżek oraz naturalnych walorów terenu. Na trasie przewiduje się 10–12 przystanków edukacyjnych, prezentujących wybrane gatunki roślin występujących w tej części Cieplic – zarówno te charakterystyczne dla podgórskich lasów liściastych, jak i okazy wprowadzone przez człowieka, związane z historią uzdrowiska. Tablice informacyjne zostaną uzupełnione o oznaczenia terenowe (np. słupki przy wybranych gatunkach). Trasa będzie wyposażona w oznakowanie kierunkowe oraz punkty odpoczynku, takie jak ławki i niewielkie polany edukacyjne. Konkretne lokalizacje elementów infrastruktury zostaną wskazane na etapie opracowywania dokumentacji projektowo-budowlanej. Ścieżka botaniczna będzie ogólnodostępną przestrzenią edukacyjną, integrującą mieszkańców i odwiedzających wokół walorów przyrody Sołtysiej Góry, z naciskiem na świadomość ekologiczną i ochronę lokalnej flory. • Trasa dostępna dla każdego / o niskim stopniu trudności oraz przyjazna osobom starszym i rodzinom z dziećmi. W ramach projektu zostanie zaprojektowana i wykonana trasa rekreacyjno-edukacyjna, przystosowana dla osób starszych i rodziców z dziećmi. Szlak zostanie poprowadzony z możliwie minimalnym przewyższeniem, częściowo po trawersach, w układzie okrężnym, okalającym Sołtysią Górę na kształt ślimaka. Taki układ pozwoli na płynne i bezpieczne pokonanie wzniesienia oraz jednoczesne korzystanie z walorów przyrodniczych i krajobrazowych terenu. Nawierzchnia trasy zostanie dostosowana do potrzeb użytkowników – przewiduje się wykonanie stabilnego, utwardzonego podłoża, przepuszczalnego dla wody i przyjaznego środowisku. Wzdłuż trasy zaplanowane zostaną: punkty odpoczynku z ławkami, ewentualne punkty informacyjne lub edukacyjne z tablicami na odpowiedniej wysokości (czytelnymi również dla dzieci). Dokładny przebieg trasy oraz lokalizacja elementów infrastruktury zostaną określone w ramach dokumentacji projektowo-budowlanej, z uwzględnieniem wytycznych dotyczących dostępności oraz ukształtowania terenu. Celem trasy jest stworzenie komfortowej, dostępnej ścieżki, która umożliwi wszystkim mieszkańcom i odwiedzającym bezpieczne i przyjemne korzystanie z terenów Sołtysiej Góry. • Wyznaczenie i oznakowanie tras rowerowych o zróżnicowanym stopniu trudności W ramach projektu planuje się wyznaczenie i oznakowanie trzech tras rowerowych przebiegających przez teren Sołtysiej Góry, zróżnicowanych pod względem długości, trudności i przewyższenia. Celem działania nie jest budowa nowych tras, lecz uporządkowanie i dostosowanie istniejących ścieżek i leśnych duktów do potrzeb rowerzystów rekreacyjnych oraz użytkowników rowerów górskich. Założenia: Trzy poziomy trudności: Trasa zielona (łatwa) – dla rodzin z dziećmi i rowerzystów rekreacyjnych (głównie szerokie, utwardzone dukty). Trasa niebieska (średnia) – o umiarkowanym przewyższeniu i kilku technicznych zjazdach/podjazdach. Trasa czerwona (trudna) – o większej trudności technicznej, wykorzystująca naturalne ukształtowanie terenu i potencjał leśnych ścieżek (np. fragmenty potrawersowe, szybsze zjazdy). Pętlowy układ tras – każda trasa zaczyna się i kończy w tym samym punkcie (np. przy ul. Kasprzaka, Spacerowej lub Leśnej), z możliwością wejścia z kilku stron. Oznakowanie tras: czytelne i trwałe słupki kierunkowe (kolorystyka tras: zielona, niebieska, czerwona), tablice informacyjne przy punktach startowych z mapą, poziomem trudności, długością i zasadami bezpieczeństwa, naklejki lub oznaczenia malowane na drzewach lub kamieniach (zgodne z konwencją znakowania szlaków rowerowych PTTK), oznaczenia punktów z trudnościami technicznymi lub miejscami widokowymi. Cel: Dzięki wyznaczeniu tras i ich porządnemu oznakowaniu możliwe będzie: zwiększenie bezpieczeństwa rowerzystów, uporządkowanie ruchu na Sołtysiej Górze, promocja aktywnej rekreacji i rowerowej eksploracji tej części Jeleniej Góry. Strefa rekreacji: Miejsce odpoczynku przy zabytkowej wieży ciśnień, Miejsce odpoczynku na rozdrożu „Panorama”, • Miejsce odpoczynku przy zabytkowej wieży ciśnień W ramach projektu przewiduje się zagospodarowanie terenu w pobliżu zabytkowej wieży ciśnień, położonej nieco poniżej głównej wieży widokowej, jako przestrzeni rekreacyjno-wypoczynkowej. Teren ten, ze względu na swoje położenie i naturalne ukształtowanie, nadaje się idealnie na większe miejsce postoju i wypoczynku dla osób odwiedzających Sołtysią Górę – zarówno pieszych, jak i rowerzystów. Planowane elementy wyposażenia tej strefy to: kilka ławek rozmieszczonych w cieniu drzew i wzdłuż ścieżki, drewniana wiata rekreacyjna z możliwością schronienia się przed deszczem i słońcem, stojaki na rowery (w standardzie umożliwiającym bezpieczne przypięcie roweru), tablica informacyjna z mapą tras oraz opisem wieży ciśnień jako obiektu inżynieryjnego o wartości historycznej (treść zostanie opracowana w ramach projektu). Układ przestrzenny oraz szczegóły realizacyjne (np. lokalizacja konkretnych elementów) zostaną określone na etapie opracowania dokumentacji projektowo-budowlanej, z uwzględnieniem istniejącej zieleni, dostępności terenu i integracji z innymi trasami projektowymi. Celem tej części projektu jest stworzenie przyjaznej, estetycznej i funkcjonalnej przestrzeni służącej odpoczynkowi, spotkaniom i rekreacji w sąsiedztwie historycznego obiektu technicznego. • Miejsce odpoczynku na rozdrożu „Panorama” W ramach projektu przewiduje się utworzenie miejsca odpoczynku na tzw. Rozdrożu „Panorama” – punkcie, w którym przecinają się główne ścieżki prowadzące wokół Sołtysiej Góry. Lokalizacja ta, położona na jednym z naturalnych wypłaszczeń stanowi idealne miejsce na krótką przerwę w marszu lub przejażdżce. Zakres przewidzianych działań obejmuje: ustawienie kilku ławek (3–4) w układzie umożliwiającym odpoczynek zarówno pojedynczym osobom, jak i małym grupom, montaż stojaków rowerowych, umożliwiających bezpieczne zaparkowanie rowerów, wyrównanie terenu i dostosowanie nawierzchni w obrębie strefy odpoczynku, ewentualne oznaczenie punktu tabliczką kierunkową lub symboliczną nazwą lokalną („Panorama”). Miejsce to, ze względu na swoją dostępność i położenie na trasach pieszych i rowerowych, będzie ważnym punktem orientacyjnym i integrującym wszystkie planowane trasy na Sołtysiej Górze.